Op de foto zie je de slaaphouding van deze 7 maanden oude baby. Hij ligt in de zgn. banaan-houding. Zijn hoofdje is ver naar achter gestrekt en zijn rugspieren staan strak aangespannen zodat de hele achterzijde van zijn lijfje overstrekt en krom staat als een banaantje. Ook heeft hij zich in zijn ledikant zo gedraaid dat hij zich schrap kan zetten met de beentjes.
Het ziet er misschien grappig uit, maar lollig is het allerminst. Het kan ingrijpende gevolgen hebben voor zijn ontwikkeling. Bovendien laat dit kleintje met deze houding zien dat zijn geboorte allesbehalve gemakkelijk is geweest.
Wat kan er aan de hand zijn als een baby in deze houding ligt? Mogelijke oorzaken zijn:
❎ Zuurstofgebrek bij de geboorte.
❎ Te strakke navelstreng om de nek tijdens een lange persfase.
❎ Aangezichtsligging (gezicht naar beneden in plaats van het kruintje).
❎ Bevalling via een keizersnede of vacuümpomp.
In zijn geval is er sprake geweest van een vacuümverlossing. Na een vlotte ontsluitingsfase en indaling kwamen de persweeën niet op gang. Daarop is besloten hem via de vacuümpomp te halen. Aangezien er geen persweeën waren, is er flink aan hem getrokken en lukte het uiteindelijk pas bij poging 5 om hem uit het geboortekanaal te krijgen. Daarop is hij linea recta vertrokken naar de afdeling Neonatologie en lag pas 5 uur later in de armen van zijn moeder.
Wat laat zijn lijfje zien? Je kan zien dat deze nog steeds bevroren is in de houding van de laatste fase van zijn geboorte. In die laatste fase duikt de baby met het hoofdje onder het schaambeen, waarbij het hoofdje overstrekt en de rug hol komt te staan. Hierdoor buigen reflexmatig de beentjes, wat de baby voorbereidt om zijn lijfje te strekken en zichzelf met de benen naar buiten te duwen. Door het uitblijven van de persweeën zat hij echter lang vast in deze houding en is hij in plaats van zichzelf eruit te duwen eruit getrokken. Daardoor heeft hij de spildraai niet kunnen afmaken.
Aangezien ook dit proces lang heeft geduurd (5 pogingen!) geeft dat voor de baby veel pijn, stress en zelfs doodsangst of hij het wel zal redden. Zijn lijfje wordt op dat moment overspoeld door stresshormonen, terwijl hij geen kant op kan. De reflexen die op dat moment voor de geboorte worden ingezet, worden hyperactief waarbij tegelijkertijd het lijfje bevriest (freeze-response). Aangezien hij na zijn geboorte niet direct bij zijn moeder heeft kunnen liggen en drinken, heeft zijn lijfje geen mogelijkheid gehad deze stresshormonen goed te verwerken. Het babybrein slaat deze gebeurtenis op om op een later moment op zoek te gaan naar verwerking en heelwording. Je ziet daarom in zijn slaap dat hij nog steeds bezig is om zichzelf uit het geboortekanaal te duwen en zo zijn geboorte tot een goed einde te brengen.
Wat is de invloed van deze geboorte op zijn ontwikkeling? Doordat zijn lijfje de laatste fase van de geboorte niet goed heeft kunnen afronden, blijft zijn brein op zoek naar het laatste puzzelstukje. Een aantal belangrijke reflexen blijft te actief aanwezig, terwijl andere niet voldoende kans krijgen om zijn bewegingen aan te sturen. Ook kunnen na een vacuümverlossing nekwervels geblokkeerd raken, wat de houding belemmert en de baby prikkelgevoelig maakt. Neem je ook nog de doodsangst mee die de baby heeft ervaren, dan zie je vaak dat baby’s erg schrikachtig zijn en veel en ontroostbaar huilen (herinnering-huilen). Ook zie je vaak een voorkeurshouding ontstaan: de banaan-houding. Naast dat er hierdoor een afgeplat hoofd ontstaat, komt een baby in een banaan-houding moeilijker tot rollen en wil al snel gaan staan. Daardoor loopt hij het risico belangrijke mijlpalen over te slaan. Het halen van deze mijlpalen is weer belangrijk voor zijn breinontwikkeling en daarmee zijn toekomstige ontwikkeling op het gebied van bewegen, prikkelverwerking, leren en emotieregulatie.
Wat kun je doen als jouw baby vaak in een banaan-houding ligt? Zeker als er sprake is geweest van een vacuümverlossing, is het goed om de nekwervels te laten controleren door een behandelaar die bekend is met het KISS-syndroom. Daarnaast is het goed om bij een MNRI Reflexintegratie therapeut te laten onderzoeken of de reflexen hun werk op de juiste manier kunnen uitvoeren, zodat zijn lijfje alle ruimte beschikbaar heeft om zich goed te ontwikkelen.
Ik dank de mama van dit heerlijke mannetje dat ik zijn verhaal hier mag delen, zodat meer ouders gaan begrijpen wat hun baby met deze houding wil vertellen. En hoop dat meer mensen doordrongen raken van de nare bij-effecten van een vacuümverlossing ?
Hartelijke groet,
Ellen Bulder
Babytherapeut & Geboortecoach
www.Adem-ruimte.nl